ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΚΙ ΕΣΩΣΤΡΕΦΕΙΑ.

Εξωστρέφεια είναι ένας πολιτικοοικομικός όρος που χρησιμοποιείται γιά να δείξει τις πολιτικές κι οικονομικές σχέσεις μίας Χώρας με το Εξωτερικό. Γενικά ο εξωστρεφής άνθρωπος είναι αυτός που δεν κλείνεται στον εαυτό του και βγαίνει δυναμικά προς τα έξω.

Εσωστρέφεια είναι η τάση ενός ατόμου να στρέφεται μάλλον προς τον εαυτό του παρά προς τους άλλους και τον εξωτερικό κόσμο, να εσωτερικεύει τα αισθήματά του, να αντλεί συγκινήσεις από τον εσωτερικό του κόσμο και ν' ασχολείται με αυτόν.
Τα χαρακτηριστικά της εξωστρέφειας και της εσωστρέφειας αποτελούν κεντρική διάσταση σε ορισμένες θεωρίες της ανθρώπινης προσωπικότητας. Οι όροι εσωστρέφεια κι εξωστρέφεια εισήχθησαν στην Ψυχολογία από τον Καρλ Γκούσταβ Γιούνγκ. Η εξωστρέφεια τείνει να εκδηλώνεται με ομιλητική κι ενεργητική συμπεριφορά, ενώ η εσωστρέφεια εκδηλώνεται με πιό συγκρατημένη συμπεριφορά. Ο Γιούνγκ όρισε την εσωστρέφεια ως έναν τύπο στάσης που χαρακτηρίζεται από προσανατολισμό στη ζωή μέσω υποκειμενικών ψυχικών περιεχομένων και την εξωστρέφεια ως έναν τύπο στάσης που χαρακτηρίζεται από συγκέντρωση ενδιαφέροντος στο εξωτερικό αντικείμενο. Ο Γιούνγκ παρέχει μία διαφορετική οπτική, ότι ο καθένας έχει μιά εξωστρεφή πλευρά και μιά εσωστρεφή πλευρά, με τη μία να είναι πιό κυρίαρχη από την άλλη. Το ενδιάμεσο ονομάζεται αμφιστρέφεια.

Η εξωστρέφεια είναι μιά ιδιότητα ατόμου που χαρακτηρίζει τον εξωτερικό προσανατολισμό μιας προσωπικότητας. Ο όρος εξωστρέφεια προέρχεται από τη λατινική έξτρα, που σημαίνει έξω και versae, versie -που σημαίνει μία στροφή, αποδεικνύεται- αντιμετωπίζει έξω. Η έννοια της εξωστρέφειας, καθώς κι η εσωστρέφεια εισήχθη από τον Ελβετό Ψυχολόγο και Φιλόσοφο Carl Gustave Jung γιά να διακρίνει μεταξύ δύο τύπων Προσωπικότητας.
Η εξωστρέφεια είναι ένα σύμπλεγμα προσωπικών ποιοτήτων που καθορίζει την τάση ενός ατόμου γιά ενεργές κοινωνικές επαφές, που εκφράζεται σε κοινωνικότητα, ενεργό συζήτηση με διαφορετικούς ανθρώπους και κοινωνικότητα. Επίσης, με τη βοήθεια αυτού του συμπλέγματος, εκφράζεται ο προσανατολισμός ενός προσώπου στο εξωτερικό κοινωνικό περιβάλλον κι όχι στον δικό του εσωτερικό κόσμο. Οι εξωστρεφείς προσωπικότητες συχνά εκπροσωπούνται και πιστεύουν ότι η αληθινή τους έκκληση είναι να επικοινωνούν με τους ανθρώπους και να δημιουργούν.
Ο εξωστρεφόμενος ορισμός αυτής της ιδιότητας σ' ένα άτομο περιλαμβάνει προσωπική ανησυχία γιά όλα τα γεγονότα γύρω. Η ίδια η εξωστρεφής είναι πάντα σε πλήρη εικόνα, είναι ένας μεγάλος συνομιλητής και καλός φίλος. Η εξωστρέφεια χαρακτηρίζεται από τέτοιες ιδιότητες, όπως αισιοδοξία, παρορμητικότητα, μεταβλητότητα, απροσεξία. Είναι μιά ιδιότητα στην Ψυχολογία που έχει μιά ανταγωνιστική ποιότητα, την εσωστρέφεια. Η εξωστρέφεια, μαζί με την εσωστρέφεια, αποτελούν μιά ενιαία κλίμακα ψυχοκοινωνικής κλίμακας στα ερωτηματολόγια Προσωπικότητας του G. Eisenck, τη Μεθοδολογία των Big Five και στο ερωτηματολόγιο του παράγοντα του R. Kettel.
Περνώντας αυτά τα ερωτηματολόγια, οι περισσότεροι άνθρωποι κερδίζουν στην κλίμακα εξωστρέφειας-εσωστρέφειας (συνήθως μόνο το όνομα της κλίμακας extraversion) μέση βαθμολογία, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί καθαροί εξωγήτριες.
Η κλίμακα εξωστρέφειας συνδυάζει αρκετά ετερογενή χαρακτηριστικά. Έτσι, ορισμένοι Ψυχολόγοι χαρακτηρίζουν την εξωστρέφεια μέσω τυπικών δυναμικών, στιλιστικών κι ουσιαστικών ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών προσωπικότητας. Αλλά οι περισσότεροι Ψυχολόγοι τείνουν να ερμηνεύουν παραδοσιακά την εξωστρέφεια ως ποιότητα ιδιοσυγκρασίας.
Η εξωστρέφεια χαρακτηρίζεται από τη συνεχή ανάγκη γιά διάφορα πρόσθετα εξωτερικά γεγονότα και πληροφορίες. Βάσει αυτών, δημιουργούνται όλες οι περαιτέρω δραστηριότητες του ατόμου.
Γνωρίζοντας ποιές σημαντικές διαφορές έχουν οι ιδιότητες της εξωστρέφειας και της εσωστρέφειας, μπορεί να καθοριστεί σωστά ο κοινωνικός χαρακτήρας του ατόμου. Υπάρχουν γνωστά παραδείγματα εξωστρεφόμενων κοινωνιοτύπων στη Λογοτεχνία και την ιστορία, μεταξύ των οποίων: ο Ναπολέοντας, ο Don Quixote, ο Hamlet, ο Hugo, ο Stirlitz, ο Zhukov, ο Jack, ο Huxley.
Η εξωστρέφεια είναι ένα συγκεκριμένο είδος στάσης ενός ατόμου. Η έννοια της περιλαμβάνει ένα άτομο που είναι συνεχώς σε μιά εξωστρεφή κατάσταση, πάντα έτοιμη ν' αντιδρά άμεσα κι απότομα σ' εξωτερικά ερεθίσματα. Η ψυχολογική του ενέργεια εκφράζεται πολύ σαφώς στην προσπάθεια γιά το περιβάλλον και γιά όλα τα εξωτερικά αντικείμενα, διαδικασίες και φαινόμενα.
Εξωστρέφεια, είναι μιά ορισμένη στάση συνείδησης, η οποία καθορίζει τη στάση απέναντι στ' αντικείμενα και στον κόσμο. Η εξωστρέφεια κι η εσωστρέφεια, είναι ψυχολογικοί τρόποι προσαρμογής μίας προσωπικότητας στον περιβάλλοντα κόσμο και οι δύο στάσεις μπορεί να είναι χαρακτηριστικές όχι μόνο ενός ατόμου. Αυτές οι δύο κατηγορίες, η εξωστρέφεια κι η εσωστρέφεια του Jung εκδηλώνονται στη Φύση. Ένα χαρακτηριστικό της πρώτης κατηγορίας είναι ο υψηλός ρυθμός παραγωγικότητας, συνοδευόμενος από τη χαμηλή διάρκεια ζωής του ατόμου και την αδυναμία των μηχανισμών προστασίας του. Η δεύτερη κατηγορία είναι τα εσωστρεφόμενα άτομα, τα οποία εκφράζονται σ' εντατική αυτοσυντήρηση, στη δύναμη των προστατευτικών μηχανισμών, γεγονός που οδηγεί σε μείωση του επιπέδου γονιμότητας.
Η συμπεριφορά των εξωστρεφών στη Φύση εκδηλώνεται κυρίως στην αναπαραγωγή και διανομή της ενέργειας τους σε όλες τις σφαίρες της ζωής. Η ενδοεπίδραση εκφράζεται στο γεγονός ότι το άτομο κάνει κυρίως αυτό που κατευθύνει όλη του την ενέργεια γιά να προστατεύσει τη ζωή του από οποιεσδήποτε εξωτερικές επιρροές που θα μπορούσαν να είναι επιβλαβείς ή να επηρεάσουν το άτομο, το οποίο κατηγορηματικά δεν θέλει, ενώ ξοδεύει ελάχιστη ενέργεια. Οι εξωστρεφείς κατευθύνουν το ενδιαφέρον τους προς τον έξω κόσμο και το παίρνουν από αυτόν τον κόσμο. Έτσι, εκφράζεται η εξωτερική τους πραγματικότητα. Γιά τ' άτομα με ιδιότητες introversion, ο εσωτερικός τους κόσμος, δηλαδή η εσωτερική πραγματικότητα, είναι ενδιαφέρουσα.
Η εξωστρέφεια κι η εσωστρέφεια του Jung ορίζουν δύο διαφορετικούς τύπους προσωπικοτήτων. Ο Jung περιγράφει το εξωστρεφόμενο άτομο μέσω μίας στάσης αξίας σ' εξωτερικά αντικείμενα, της αλληλεπίδρασης με αυτά τ' αντικείμενα, της δυνατότητας επηρεασμού τους και ούτω καθεξής. Ένα τέτοιο άτομο δεν χρειάζεται να στερεωθεί σε βαθιά εσωτερικά περιεχόμενα, του αρέσει η αλληλεπίδραση με άλλους.
Οι εξωστρέφεια κι οι συμπεριφορές introversion του Young υποδηλώνουν ατομικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας που είναι πολύ σύνθετα στη δομή και δεν έχουν πολλά κοινά με εκφραστικά σημάδια της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ο C. Jung διένειμε την ανθρώπινη ψυχή σε 4 στοιχεία, καθένα από τα οποία ορίστηκε ως εξωστρεφής ή εσωστρεφής. Ένας εξωστρεφής άνθρωπος έχει μία λίμπιντο που είναι στραμμένη προς τα έξω, αυτή η ψυχική ενέργεια κατευθύνεται σε αντικείμενα στο περιβάλλον (άλλους ανθρώπους και διάφορα αντικείμενα) και σε κάθε είδους συνδέσεις μαζί τους. Διαμονή σε μιά εξωστρεφή κατάσταση, ένα άτομο αντιλαμβάνεται, αισθάνεται, σκέφτεται κι ενεργεί σύμφωνα με κάθε υπάρχον αντικείμενο της πραγματικότητας.
Η ουσία της εξωστρέφειας δεν είναι μόνο χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, αλλά και μιά ορισμένη στάση συνείδησης , η οποία κατευθύνεται προς το αντικείμενο, ενώ στην ενδοσκόπηση κατευθύνεται προς το θέμα, δηλαδή προς τον εαυτό του, ο Κ. Γιουνγκ το πίστευε. Εάν η κατεύθυνση του αντικειμένου και του αντικειμενικού στόχου είναι τόσο διαδεδομένη ώστε οι σημαντικότερες επιλογές μιάς απόφασης ή μίας δράσης καθορίζονται από αντικειμενικές περιστάσεις κι όχι υποκειμενικές απόψεις, τότε είναι ένα εξωστρεφές πρόσωπο.
Ταυτόχρονα, ο C. Jung αναλύει πιθανές αποκλίσεις ή ψυχικές διαταραχές στο πλαίσιο της ίδιας της εξωστρέφειας. Μιά εξωστρεφής στάση προσωπικότητας που είναι πάρα πολύ δυνατή μπορεί να σταματήσει να υπολογίζει με το θέμα σε τέτοιο βαθμό που θα εμφανιστεί ως Θύμα, που ονομάζεται Αντικειμενική Απαίτηση. Ο κίνδυνος μίας τέτοιας κατάστασης γιά έναν εξωστρεφή είναι ότι μέσω μίας τέτοιας βαθιάς συμμετοχής σε αντικείμενα, μπορεί να χαθεί εντελώς μέσα σε αυτά.
Κατευθυνόμενο από τη γνώση των βασικών Αρχών της Ψυχολογίας, ένα άτομο μπορεί να καταλάβει ή να διακρίνει σαφώς τις ιδιότητες που είναι εγγενείς είτε σ' έναν εσωστρεφόμενο είτε σε εξωστρεφή τύπο προσωπικότητας. Η εξωστρέφεια χαρακτηρίζεται από χαρακτηριστικά όπως η αυξημένη αξία των αντικειμένων με τα οποία αλληλοεπιδρά το άτομο, η επέκταση των αντικειμενικών σχέσεων. Ένας εξωστρεφής θεωρεί τους ανθρώπους άδειους εάν μπορεί μόνο να τις παρατηρήσει, αλλά να μην αλληλεπιδράσεις μαζί τους. Δεδομένου ότι η ίδια η αξία των ανθρώπων γιά έναν εξωστρεφή είναι χαμηλή, προσπαθεί να την αυξήσει ανεξάρτητα. Παρά τη μεγάλη δραστηριότητα και την τεράστια επιβάρυνση της ενέργειας, οι εξωστρεφείς έχουν πολύ γρήγορη κόπωση. Δεδομένου ότι ξοδεύουν σχεδόν όλη την ενέργεια τους στην επικοινωνία με τους ανθρώπους, προτιμούν να χαλαρώσουν και ν' αναρρώσουν μόνοι τους.
Η εξωστρέφεια είναι η κινητικότητα, η ειλικρίνεια, η λατρευτική προσωπικότητα με άλλους ανθρώπους, η εύκολη προσαρμοστικότητα στην τρέχουσα κατάσταση. Ένας εξωστρεφής τύπος προσωπικότητας συμβάλλει στη γρήγορη και ελεύθερη δημιουργία κοινωνικών δεσμών και αγάμων. Ένα τέτοιο πρόσωπο μπορεί πολύ εύκολα να προτείνει κάτι γιά τον εαυτό του κι εξίσου εύκολα ν' απορρίπτει κακές προλήψεις ή φόβους, γεγονός που συμβάλλει σ' έναν καλό προσανατολισμό του ατόμου σε μιά άγνωστη κατάσταση και στην ταχεία υιοθέτηση επικίνδυνων αποφάσεων.
Η ενδοεπίδραση, με τη σειρά της, χαρακτηρίζεται από την αντανακλαστική, ταλαντευόμενη φύση ενός ατόμου, την επιθυμία γιά μοναξιά, τη διατήρηση προσωπικών ορίων, την απομάκρυνση από τ' αντικείμενα και τη διατήρηση σε μιά αμυντική θέση σε σχέση με τις εξωτερικές επιρροές. Για έναν εξωστρεφή, οι εξωτερικοί παράγοντες είναι η κινητήρια δύναμη της αντίληψης, των απόψεων και των ενεργειών. Ενώ η εσωστρέφεια είναι το ακριβώς αντίθετο αυτής της σειράς πραγμάτων.
Για ένα άτομο με υπεροχή εξωστρέφειας, ένα άλλο άτομο με διαφορετικό τύπο ψυχολογικής συμπεριφοράς φαίνεται να είναι βαρετό, προβλέψιμο και να καταστρέφει τη διασκέδαση. Ταυτόχρονα, ένας εσωστρεφής άνθρωπος, προσπαθώντας να είναι αυτάρκης, αντιλαμβάνεται τους εξωστρεφείς ως επιφανείς, ιδιότροπους, ενοχλητικούς ανθρώπους που κάνουν ακριβώς αυτό, προσπαθώντας να προσελκύσουν την προσοχή των άλλων με οποιοδήποτε αποδεκτό μέσο.
Ο ψυχολόγος G. Murray, ο οποίος ασχολείται επίσης με τη μελέτη της εξωστρέφειας και της εσωστρέφειας του ανθρώπου, δήλωσε ότι οι δηλώσεις του Jungian περιλαμβάνουν έναν ολόκληρο κατάλογο ατομικών ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που μπορούν να μελετηθούν και ν' αξιολογηθούν ελεύθερα ο ένας από τον άλλο. Πρότεινε επίσης νέα ονόματα γι' αυτές τις διαστάσεις. Κάλεσε μία ταυτότητα τους εξωδετεξία - ενδοκριξία, που την προικίλεψε με τη λειτουργία της αντανακλάσεως μίας συγκριτικής αξίας που δίνει ένα πρόσωπο στον εξωτερικό κόσμο σε αντίθεση με την εσωτερική, δηλαδή τις δικές του εμπειρίες, ιδέες, φαντασιώσεις, εικόνες κ.ο.κ. Κάλεσε μιά άλλη διάσταση extraception - introception, συνδέεται κυρίως με τους καθοριστικούς παράγοντες της εκτίμησης, της αντίληψης και της συμπεριφοράς. Έδωσε την έννοια της εξαίρεσης, με την τάση ενός ατόμου να καθοδηγείται από συγκεκριμένες, σαφώς παρατηρούμενες, φυσικές συνθήκες. Η έννοια της εισαγωγής καθορίζει την τάση ν' ακολουθούν πιό υποκειμενικούς παράγοντες (σκέψεις, συναισθήματα, φιλοδοξίες).
Μελέτες από διάφορους σημαντικούς Επιστήμονες στον τομέα της ανάλυσης παραγόντων -Raymond Kettel, Hans Eisenck, J. Guildford-, δείχνουν τη δυνατότητα διάκρισης ξεχωριστών ανεξάρτητων συνιστωσών της μέτρησης της εξωστρέφειας - εσωστρέφειας. Τα δεδομένα τους αντιπροσωπεύουν σταθερά σημάδια της ύπαρξης μίας κοινής διάστασης, που συνδυάζονται αρκετά καλά με τις ιδέες του C. Jung και περιλαμβάνουν πολλές συγκεκριμένες ατομικές διαφορές που είναι εγγενείς στον άνθρωπο. Έτσι, η εξωστρέφεια της εσωστρέφειας του Eysenck (μαζί με τον νευρωτισμό) παρουσιάζονται ως παράμετροι που καθορίζουν τον τύπο της προσωπικότητας. Ένα πρόσωπο με εξωστρέφεια είναι ένα άτομο που αγαπά την επικοινωνία, αγαπά να ξοδεύει το χρόνο του σε θορυβώδεις και διασκεδαστικές εταιρείες, προτιμά να έχει έναν ευρύ κύκλο γνωριμιών, χωρίς να προσδιορίζει ένα από αυτά ως το πλησιέστερο.
Η εξωστρέφεια της εσωστρέφειας του Eysenck καθορίζεται χρησιμοποιώντας τη δοκιμασία του Συγγραφέα του. Σε αυτή τη δοκιμή, η εξωστρέφεια διακρίνεται ως χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς. Ως εκ τούτου, ένας εσωστρεφής είναι ικανός να συμπεριφέρεται σαν εξωστρεφής, αλλά να μην είναι τέτοιος στην ουσία.
Η δοκιμή Eysenck έχει τις ακόλουθες κλίμακες: εξωστρέφεια, εσωστρέφεια και νευρωτισμό. Ο νευρωτισμός θεωρείται ως επίπεδο ανησυχίας ενός ατόμου. Αυτή η δοκιμασία είναι σε θέση να προσδιορίσει με ακρίβεια έναν συγκεκριμένο ψυχολογικό τύπο ατόμου, ο οποίος σε ορισμένες περιπτώσεις είναι απαραίτητος γιά να επιλέξει την πιό κατάλληλη προσέγγιση γιά τον ασθενή και να προσαρμόσει την κατεύθυνση της ψυχοθεραπείας. Η δομή του τεστ έχει 57 ερωτήματα με τα οποία καθορίζεται η συμπεριφορά στην καθημερινή ζωή. Οι ερωτήσεις είναι διχοτόμες: πρέπει ν' απαντηθούν μ' ένα "ναι" ή μ' ένα "όχι". Αφού απαντηθούν, πρέπει να συγκριθούν τα δεδομένα με το κλειδί, γιά να συμπέσει η απάντηση, υπάρχει ένα σημείο. Η ίδια η ερμηνεία διεξάγεται με τη βοήθεια ενός κύκλου, στον οποίο ο βαθμός έκφρασης της εξωστρέφειας αυξάνεται προς την κατεύθυνση από αριστερά προς τα δεξιά και το επίπεδο νευρωτισμού μειώνεται από πάνω προς τα κάτω.
Η Κοινωνιολογία χρησιμοποιεί τον ορισμό των κατηγοριών της εξωστρέφειας και της εσωστρέφειας σύμφωνα με τον Jung. Έτσι, η εξωστρέφεια είναι μιά ιδέα του προσανατολισμού ενός ατόμου προς τον έξω κόσμο, σε σχέση με τον εσωτερικό κόσμο. Η κοινωνική θεωρεί ότι εάν η προσωπικότητα ορίζει την πρώτη (βασική) λειτουργία ως εξωστρεφής, τότε ολόκληρος ο κοινωνικός τύπος θα καθοριστεί ως εξωστρεφής.

Οι εξωστρεφείς άνθρωποι συνήθως περιγράφονται ως η ψυχή της παρέας. Είναι κοινωνικοί, δραστήριοι, έλκουν τους ανθρώπους και στρέφουν την προσοχή πάνω τους. Ευημερούν από την αλληλεπίδραση. Από την αντίθετη πλευρά οι εσωστρεφείς γενικά περιγράφονται ως συντηρητικοί. Συχνά οι εσωστρεφείς άνθρωποι χαρακτηρίζονται ως ήσυχοι, επιφυλακτικοί και σκεπτικοί. Δεν αποζητούν την προσοχή και δεν προτιμούν τις κοινωνικές εκδηλώσεις, καθώς μπορεί να τους εξαντλούν ψυχικά, προτιμούν τη μοναχικότητα.

Υπάρχει ένας διαχωρισμός ανάμεσα στους εξωστρεφείς και στους εσωστρεφείς ανθρώπους. Η εσωστρέφεια κι η εξωστρέφεια είναι κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Οι εσωστρεφείς κι οι εξωστρεφείς άνθρωποι διαφέρουν στο πότε και στο πώς θα μιλήσουν στην παρουσία άλλων ανθρώπων.
Οι εσωστρεφείς κι οι εξωστρεφείς άνθρωποι διαχωρίζονται με βάση την πηγή από την οποία παίρνουν ενέργεια. Οι εξωστρεφείς παίρνουν ενέργεια από την κοινωνική αλληλεπίδραση ενώ οι εσωστρεφείς από το χρόνο που περνούν μόνοι τους.
Οι άνθρωποι δεν είναι μόνο εσωστρεφείς ή εξωστρεφείς. Οι περισσότεροι βρίσκονται κάπου στη μέση αυτού τους φάσματος. Η προσωπικότητα δεν ακολουθεί τον κανόνα του άσπρου - μαύρου. Υπάρχουν πολλές ενδιάμεσες εκφάνσεις.
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι συνήθως περιγράφονται ως η ψυχή της παρέας. Είναι κοινωνικοί, δραστήριοι, έλκουν τους ανθρώπους και στρέφουν την προσοχή πάνω τους. Ευημερούν από την αλληλεπίδραση.
Από την θετική πλευρά, οι εξωστρεφείς άνθρωποι περιγράφονται ως ομιλητικοί, κοινωνικοί, δραστήριοι, ενθουσιώδεις, φιλικοί. Από την αρνητική πλευρά, αποζητούν την προσοχή, αποσπάται εύκολα η συγκέντρωσή τους και δεν μπορούν να μείνουν μόνοι τους με τον εαυτό τους. Είναι πιό πιθανό να εμφανίζουν ριψοκίνδυνες συμπεριφορές.
Κάποια γενικά χαρακτηριστικά των εξωστρεφών ανθρώπων περιλαμβάνουν τα εξής: Απολαμβάνουν να είναι το κέντρο της προσοχής. Απολαμβάνουν την ομαδική δουλειά. Νιώθουν απομονωμένοι όταν περνούν χρόνο μόνοι τους. Τους αρέσει να επικοινωνούν συζητώντας. Τους αρέσει να μιλούν για τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Ψάχνουν συνεχώς πηγές έμπνευσης. Έχουν πολλά ενδιαφέροντα κι αντιδρούν παρορμητικά.
Η εξωστρέφεια συνδέεται με πολλές θετικές επιδράσεις. Οι εξωστρεφείς άνθρωποι περνούν περισσότερο χρόνο με άλλους ανθρώπους, είναι πολύ κοινωνικοί και έχουν περισσότερους φίλους. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι εξωστρεφείς άνθρωποι είναι πιό ευτυχισμένοι από τους εσωστρεφείς και λιγότερο επιρρεπείς σε προβλήματα ψυχικής υγείας.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά μας και την προσωπικότητα μας, καθώς αυτό θα μας βοηθήσει να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, να κατανοήσουμε τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μας και ν' ανακαλύψουμε νέους τρόπους γιά ν' αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που προκύπτουν.
Δεν απολαμβάνουν να μιλούν μόνο στους φίλους, στα μέλη της οικογένειά τους και στους συναδέλφους τους. Αγαπούν τη συζήτηση ακόμη και με ανθρώπους που είναι παντελώς άγνωστοι. Σε αντίθεση με τους εσωστρεφείς που σκέφτονται πριν μιλήσουν, οι εξωστρεφείς χρησιμοποιούν την συζήτηση ως τρόπο εξερεύνησης κι οργάνωσης των σκέψεων και των ιδεών τους. Οι εξωστρεφείς έχουν ένα μεγάλο κύκλο φίλων. Καθώς είναι πολύ κοινωνικοί, αμέσως αρχίζουν μία συζήτηση κι απολαμβάνουν την παρέα των άλλων και κάνουν εύκολα φίλους.
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι θεωρούν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις αναζωογονητικές και παίρνουν ενέργεια από αυτές. Όταν περνούν χρόνο μόνοι τους, νιώθουν ότι δεν έχουν έμπνευση και κίνητρο. Αν έχουν να διαλέξουν ανάμεσα στο να περάσουν χρόνο μόνοι τους ή να περάσουν χρόνο με άλλους ανθρώπους, πάντα επιλέγουν να περνούν χρόνο με άλλους. Αν απολαμβάνουν την παρέα των άλλων, αυτό βοηθά να έχουν πολλούς φίλους. Εκτιμούν τους ανθρώπους με διαφορετικά ενδιαφέροντα, κοινωνικό υπόβαθρο και συμπεριφορές. Αυτό κάνει πιό εύκολο ν' αναπτύξουν διαφορετικές σχέσεις. Απολαμβάνουν να παίρνουν ρίσκα: ένας εξωστρεφής δεν θα περιμένει οι συνθήκες να γίνουν ιδανικές θα πάρει το ρίσκο γιά να φτάσει στην επιτυχία. Τυπικά επικεντρώνονται στην θετική πλευρά κάθε κατάστασης. Είναι ανθεκτικοί όταν αντιμετωπίζουν προκλήσεις και διατηρούν μία θετική στάση. Επειδή μπορούν να δουν τα πράγματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, μπορούν και προσαρμόζονται εύκολα στην αλλαγή. Γιά παράδειγμα, οι εξωστρεφείς άνθρωποι μπορούν εύκολα ν' ασχολούνται με πολλά πράγματα.
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι φαίνεται να διασκεδάζουν περισσότερο. Είναι πολύ πιό πιθανό να συμμετέχουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, σε πάρτι, να τραγουδούν. Είναι εκδηλωτικοί κι απολαμβάνουν την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Οι μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην εξωστρέφεια και στην θετική διάθεση.
Ένα χαρακτηριστικό των εξωστρεφών ανθρώπων είναι ότι έχουν την τάση να είναι πιό κοινωνικοί από τους εσωστρεφείς. Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι αλληλοεπιδρούν με τους άλλους παίζει σημαντικό ρόλο στις σχέσεις. Έχουν την τάση να κατευθύνουν τη ροή μίας συζήτησης, συνεχώς παραφράζουν κι ανακεφαλαιώνουν όσα είπαν.
Από την αντίθετη πλευρά οι εσωστρεφείς γενικά περιγράφονται ως συντηρητικοί. Συμμετέχουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις αλλά έχουν ανάγκη να περνούν χρόνο μόνοι τους γιά ν' ανακτήσουν την ενέργεια τους. Οι εσωστρεφείς άνθρωποι έχουν την τάση να είναι οι παρατηρητές στα πάρτι και παρακολουθούν πως αλληλοεπιδρούν οι γύρω τους. Προτιμούν τις βαθιές συζητήσεις μ' ένα άτομο και δεν νιώθουν άνετα να κάνουν μικρές συζητήσεις με πολλούς ανθρώπους. Επειδή δεν είναι η ψυχή της παρέας, φαίνονται λιγότερο χαρούμενοι από τους εξωστρεφείς ανθρώπους. Οι μελέτες έχουν βρει ότι υπάρχει μία σύνδεση ανάμεσα στην εσωστρέφεια και στην λιγότερο θετική διάθεση.
Οι εσωστρεφείς έχουν την τάση να μιλάνε όταν έχουν να πούνε κάτι σημαντικό.
Οι εσωστρεφείς κι οι εξωστρεφείς άνθρωποι διαφέρουν στο ποιούς ανθρώπους επιλέγουν γιά ν' αλληλοεπιδράσουν. Οι εξωστρεφείς έχουν μεγάλο κοινωνικό κύκλο, μοιράζονται πληροφορίες γιά τη δουλειά και τη ζωή τους με πολλούς ανθρώπους. Από την άλλη πλευρά, οι εσωστρεφείς άνθρωποι μοιράζονται πληροφορίες μόνο με συγκεκριμένους ανθρώπους. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι εσωστρεφείς δεν θέλουν να συνδέονται με άλλους ανθρώπους, απλά προτιμούν λίγους ανθρώπους.
Συχνά διαχωρίζουμε τους εξωστρεφείς και τους εσωστρεφείς ανθρώπους με το αν είναι ήρεμοι ή αν μιλούν πολύ. Αν κα αυτές οι συμπεριφορές είναι χαρακτηριστικά σημάδια της προσωπικότητας, η προέλευση τους είναι φυσιολογική και ψυχολογική.
Γιά τους εσωστρεφείς, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες εξαντλούν την ενέργειά τους. Γιά τους εξωστρεφείς, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ενισχύουν την ενέργειά τους. Έτσι, όταν οι εσωστρεφείς δεν μιλούν πολύ, αυτό συμβαίνει επειδή έχει μειωθεί η ενέργειά τους ή προσπαθούν να διατηρήσουν την ενέργειά τους γι' αργότερα. Οι εξωστρεφείς δεν μιλάνε έτσι απλά γιά να το κάνουν, αλλά διότι με αυτό τον τρόπο νιώθουν ζωντανοί και χαρούμενοι.

Μιά από τις σπουδαιότερες διαστάσεις της ανθρώπινης προσωπικότητας θεωρείται το συνεχές της εξωστρέφειας κι εσωστρέφειας. Παρότι η πλειοψηφία των ανθρώπων τοποθετείται στο μέσον, περίπου, αυτού του φάσματος, στην ατομική ιδιοσυγκρασιακή εξίσωση ορισμένα χαρακτηριστικά τείνουν να προεξάρχουν. Οι τυπικά-εξωστρεφείς άνθρωποι είναι συνήθως περισσότερο ενθουσιώδεις, ενεργητικοί, εύθυμοι, κοινωνικοί κι αυθόρμητοι. Οι εσωστρεφείς, από την άλλη πλευρά, τείνουν να συμπεριφέρονται μ' έναν περισσότερο στοχαστικό και συγκρατημένο τρόπο, επιλέγουν μοναχικότερες δραστηριότητες, εμπλέκονται σε ολιγάριθμες Κοινωνικές Ομάδες, λατρεύουν την ακρίβεια, την εμβάθυνση και την αυτοπαρατήρηση και συχνά- αν και λανθασμένα- γίνονται αντιληπτοί ως ντροπαλοί.
O όρος Προσωπικότητα περιγράφει ένα σχετικά σταθερό κράμα συναισθηματικών, γνωστικών και συμπεριφορικών χαρακτηριστικών, διαστάσεων ή παραγόντων, το σύνολο των οποίων συνιστά το εξατομικευμένο αποτύπωμα κάθε ανθρώπου. Μιά από τις πλέον εναργείς, μετρήσιμες και καθοριστικές σχετικές διαστάσεις θεωρείται το δίπολο της εξωστρέφειας - εσωστρέφειας. Λειτουργικά, οι δυό αυτές πτυχές μπορούν να γίνουν κατανοητές ως τα άκρα ενός συνεχούς, στο μέσον, περίπου, του οποίου τοποθετείται η πλειοψηφία των ανθρώπων (ambiversion, ambiverts).
Ως εξωστρέφεια (extraversion) νοείται ένα συνονθύλευμα στοιχείων, όπως είναι η ανεμελιά, η υψηλή ενεργητικότητα, η συναισθηματική θέρμη, η διεκδικητικότητα κι η έντονη εμπλοκή σε συλλογικές δραστηριότητες. Ακολούθως, ένα εξωστρεφές άτομο αναμένεται να είναι φιλικό, ομιλητικό, δραστήριο, ενθουσιώδες, να επιζητά τις κοινωνικές συναναστροφές και να έλκεται από την ποικιλομορφία, τις αλλαγές, την περιπέτεια και τα θετικά - εεπιβραβευτικά ερεθίσματα.
Η εσωστρέφεια (introversion), από την άλλη πλευρά, συνδέεται παραδοσιακά με την επιλογή μοναχικότερων δραστηριοτήτων, την περισυλλογή και τη σοβαρότητα. Το τυπικά-εσωστρεφές άτομο αναμένεται να διατηρεί έναν μικρότερο κύκλο επαφών, να δρα με μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα, προγραμματισμό κι επιμέλεια και να προτιμά λιγότερο θορυβώδεις δραστηριότητες, όπως είναι η ενδοσκόπηση ή η εν-τω-βάθει διερεύνηση ενός συγκεκριμένου ζητήματος. Παρά την κοινή αντίληψη, η εσωστρέφεια δεν ταυτίζεται με την ντροπαλότητα και την κοινωνική συστολή. Αντίστοιχα, ο υψηλός βαθμός κοινωνικότητας δεν συνιστά μοναδικό δείκτη εξωστρέφειας.
Η απόπειρα ταξινόμησης των ανθρώπινων χαρακτηριολογικών, στοιχείων με στόχο την κατανόηση των διατομικών διαφορών και της ανθρώπινης συμπεριφορικής ποικιλομορφίας δεν είναι καινοφανής. Από την Αρχαιότητα, ο Θεόφραστος, ο Ιπποκράτης κι ο Γαληνός επιχειρούσαν να κατηγοριοποιήσουν ορισμένα συνήθη μοτίβα δράσης και σκέψης, διαμορφώνοντας τις πρώτες Διαισθητικές Θεωρίες Προσωπικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, πρώιμες αναφορές στη διάσταση της εξωστρέφειας - εσωστρέφειας ανιχνεύονται σε αντιθετικά επίθετα, όπως: σιωπηλός, ομιλητικός, θρασύς, ντροπαλός.
Πολλούς αιώνες αργότερα, ο Gerard Heymans, ένθερμος υποστηρικτής της εφαρμογής πειραματικών, εμπειρικά τεκμηριωμένων μεθόδων στη διερεύνηση της ανθρώπινης προσωπικότητας, προσέγγιζε την έξω/εσωστρέφεια ως μία διάσταση που αντανακλά έναν λιγότερο ή περισσότερο δυναμικό τρόπο δράσης - λειτουργίας. Σ' ένα διαφορετικό πνεύμα, ο Carl Jung, τ' όνομα του οποίου έχει συνδεθεί άρρηκτα με την μελέτη των τύπων της προσωπικότητας, διακρίνει τους εσωστρεφείς από τους εξωστρεφείς ανθρώπους. Σύμφωνα με τη Θεωρία του, η διάσταση της εσωστρέφειας - εξωστρέφειας συνιστά ένα δίπολο κι ουδείς αναμένεται να διαθέτει σε απόλυτο βαθμό τα χαρακτηριστικά μίας μόνον από τις δυό άκρες του φάσματος. Εντούτοις, τ' άτομα, στα οποία προεξάρχουν τα εσωστρεφή στοιχεία, αναμένονται να είναι περισσότερο απορροφημένα από εσωτερικά ερεθίσματα. Αντίστροφα, οι εξωστρεφείς άνθρωποι τείνουν να εστιάζουν εντονότερα την προσοχή τους στην εξωτερική πραγματικότητα.
Αργότερα, σ' ευθεία συνάρτηση με την ανάπτυξη και βελτίωση της ψυχομετρικής προσέγγισης, άλλοι Επιστήμονες, όπως ο Eysenck, ο Gray, ο Guilford κι ο Cattell κατασκεύαζαν τα δικά τους εργαλεία μέτρησης της προσωπικότητας, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτά και τη διάσταση της εξωστρέφειας - εσωστρέφειας.
Σήμερα, ένα από τα πλέον γνωστά μοντέλα, είναι το αναθεωρημένο ιεραρχικό πρότυπο των 5 παραγόντων της προσωπικότητας, Big Five: εξωστρέφεια, συναισθηματική σταθερότητα, δεκτικότητα στην εμπειρία, ευσυνειδησία, προσήνεια, τερπνότητα), καθένας από τους οποίους απαρτίζεται από 6 επιμέρους συστατικά, facets. Η διάσταση της εξωστρέφειας, γιά παράδειγμα, ορίζεται λειτουργικά ως ένας παράγοντας, που συνδέεται με την τάση εμπλοκής σε κοινωνικές δραστηριότητες και στοιχειοθετείται από τις όψεις της ζεστασιάς, της κοινωνικότητας, της αυτοπεποίθησης, της ζωτικότητας, του ενθουσιασμού και της θετικής ενέργειας.
Άλλα μοντέλα, όπως το HEXACO, προσδιορίζουν την εξωστρέφεια ως μία σύμπλευση διαφόρων επί μέρους στοιχείων, όπως είναι η εκφραστικότητα, expressiveness, η ζωντάνια, liveliness, η κοινωνικότητα, sociability κι η παρρησία social boldness.
Σύμφωνα με τον Ψυχολόγο Hans Eysenck, που δραστηριοποιήθηκε στον χώρο της μελέτης ενός μεγάλου εύρους ψυχολογικών φαινομένων κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, το σύνολο των ατομικών ιδιαιτεροτήτων, που αντιλαμβανόμαστε ως προσωπικότητα, διαθέτει μία σαφή κ' ισχυρή βιολογική βάση. Ιδίως ως προς το δίπολο της εσω/εξω-στρέφειας, ο εν λόγω Επιστήμονας υπέθεσε πως οι παρατηρούμενες διαφορές οφείλονται στον διαφορετικό βαθμό και ρυθμό φλοιικής διέγερσης, Αrousal Τheory of Εxtraversion. Απλούστερα, σύμφωνα με αυτή τη Θεωρία, οι εξωστρεφείς άνθρωποι χρειάζονται μεγαλύτερο όγκο δεδομένων, προκειμένου να μεταβούν σε μία κατάσταση εγρήγορσης. Αντίστροφα, οι εσωστρεφείς τύποι τείνουν να κατακλύζονται έντονα και γρήγορα από τα διάφορα ερεθίσματα, ως εκ τούτου αποφεύγουν τα θορυβώδη περιβάλλοντα. Σ' επίπεδο εμπειρικής τεκμηρίωσης, τα σχετικά ευρήματα παραμένουν αρκετά αντιφατικά.
Σύμφωνα με μία διαφορετική προσέγγιση του Ψυχολόγου Jeffrey Gray (Reinforcement Sensitivity Theory, RST), η οποία στηρίχθηκε αρχικώς σε μελέτες σε ζώα, εξαιτίας του διαφορετικού βαθμού ευαισθησίας που παρατηρείται σε ορισμένα νευρωνικά συστήματα, οι εξωστρεφείς άνθρωποι καταλήγουν να είναι περισσότερο επιρρεπείς στις ανταμοιβές, ως εκ τούτου τείνουν ν' αποζητούν εντονότερα τα σχετικά ενισχυτικά ερεθίσματα, κατά συνέπεια να βιώνουν περισσότερα θετικά συναισθήματα. Πολλές μελέτες επιβεβαιώνουν σ' έναν βαθμό τη σχετική υπόθεση, η οποία έκτοτε έχει υποστεί διάφορες τροποποιήσεις.
Σε παρόμοιο πνεύμα, η Θεωρία των Depue και Collins (Agentic Extraversion Theory) υποστηρίζει πως η εξωστρεφής συμπεριφορά ανάγεται, ως επί το πλείστον, στο Ντοπαμινεργικό Σύστημα και συνδέεται με την ισχυρότερη αναζήτηση ανταμοιβών. Νευροαπεικονιστικά ευρήματα υποδεικνύουν, σε πολλές περιπτώσεις, την εμπλοκή κι ενεργοποίηση συγκεκριμένων εγκεφαλικών περιοχών, όταν παρουσιάζονται στα υποκείμενα θετικά επιβραβευτικά ερεθίσματα.
Άλλες προσεγγίσεις υιοθετούν μία περισσότερο εξελικτική προοπτική. Ο Buss υποθέτει πως το συνεχές της εξωστρέφειας κι εσωστρέφειας αναπτύχθηκε προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανθρώπινες ανάγκες της κοινωνικοποίησης και της επιτυχημένης δράσης, getting along, getting ahead, που συνδέονται με την εμπλοκή σε δεδομένες δραστηριότητες και με την αποφυγή άλλων. Σύμφωνα με διαφόρους επικριτές, αντίστοιχες γενικευτικές Θεωρίες δεν μπορούν εύκολα να ελεγχθούν πειραματικά κι αδυνατούν να ερμηνεύσουν αποτελεσματικά, διότι ορισμένοι άνθρωποι κινούνται προς την μία ή την άλλη πλευρά του φάσματος.
Παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, το κοινό σημείο των θεωριών αυτών είναι η έμφαση στη φυσική βάση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Όπως συμπεραίνουν πολλοί Μελετητές, δεδομένης της πρώιμης έκφρασής της, η διάσταση της εσωστρέφειας - εξωστρέφειας φαίνεται να έχει ένα ισχυρό βιολογικό υπόστρωμα, ενδέχεται να είναι κληρονομική κι αναμένεται να είναι διαχρονικά σταθερή, εντούτοις ο ακριβής μηχανισμός που ευθύνεται γιά την εκδήλωσή κι επικράτηση μιάς από τις δύο όψεις της, παραμένει ακόμη ασαφής.
Από την άλλη πλευρά, δεν είναι λίγοι οι Επιστήμονες που δίδουν έμφαση στις περιβαλλοντικές μεταβλητές, υποστηρίζοντας πως η εξωστρέφεια φαίνεται να διαθέτει και μιά ισχυρή πολιτισμική βάση. Υπό αυτήν την έννοια, ακόμη κι αν υφίσταται μία βιολογική προδιάθεση, η κοινωνική δομή επηρεάζει σ' έναν βαθμό την ανάδειξη και την περαιτέρω καλλιέργεια συγκεκριμένων χαρακτηριστικών, ενθαρρύνοντας κι επιβραβεύοντας δεδομένες συμπεριφορές και καταδικάζοντας ή αποδοκιμάζοντας άλλες. Ορισμένες σχετικές μελέτες υποδεικνύουν την επικράτηση ενός κυρίαρχου εσωστρεφούς ή εξωστρεφούς προφίλ, σε συνάρτηση με την κυρίαρχη κουλτούρα. Ενώ ο Δυτικός Πολιτισμός, γιά παράδειγμα, τείνει να εκθειάζει τ' ατομικά επιτεύγματα, την αυτονομία και την προσωπική επιτυχία, πολλές άλλες Χώρες δρουν περισσότερα Συλλογικά, ενθαρρύνοντας την καλλιέργεια διαφορετικών Αξιών, όπως είναι ο σεβασμός, η υπακοή κι η συγκαταβατικότητα.
Έχοντας διερευνήσει σε βάθος τις διάφορες προσεγγίσεις της φύσης της εξωστρέφειας - εσωστρέφειας, εστιάζουμε την προσοχή μας στους διάφορους τρόπους εκδήλωσής της: τι σημαίνει, έμπρακτα, να τοποθετείται κάποιος πλησιέστερα σε έναν από τους δύο πόλους αυτού του συνεχούς και πώς αυτό επηρεάζει τη σκέψη, το συναίσθημα και την ατομική συμπεριφορά σε Τομείς, όπως είναι η εργασία, η υγεία, η εκμάθηση ξένων γλωσσών, η ευτυχία, η διαδικτυακή εμπλοκή κι η σεξουαλικότητα.
Μπορεί η χρήση ψυχομετρικών εργαλείων ν' αξιολογήσει αξιόπιστα το προφίλ ενός υποψηφίου εργαζομένου; Υπάρχει ιδανική εργασία βάσει των εξατομικευμένων χαρακτηριστικών της προσωπικότητας; Τα ερωτήματα αυτά έχουν απασχολήσει ιδιαιτέρως μεγάλους Επιχειρησιακούς Οργανισμούς, προσανατολίζοντας περαιτέρω μία πληθώρα ερευνών προς τη διερεύνηση των παραγόντων εκείνων που επηρεάζουν την εργασιακή επίδοση, απόδοση κ' ικανοποίηση.
Σύμφωνα με διάφορες ενδείξεις, στα συστατικά της επαγγελματικής επιτυχίας και καινοτομίας συγκαταλέγονται ως προεξάρχουσες αρετές η κοινωνικότητα, η μεθοδικότητα, η ικανότητα διορατικής στοχοθεσίας κι η ψυχική ανθεκτικότητα. Αυτά τα στοιχεία συνιστούν ένα κράμα διαφορετικών εκφάνσεων της εξωστρέφειας - εσωστρέφειας και τείνουν να σχετίζονται με δεδομένες δεξιότητες και με συγκεκριμένες δυσκολίες.
Ο παράγοντας της εξωστρέφειας συνδέεται εν γένει με υψηλότερα ποσοστά εργασιακής ικανοποίησης, αποδοτικότητας και επιχειρηματικού κέρδους, ιδίως σε Τομείς που εστιάζουν στην εξυπηρέτηση πελατών και τις πωλήσεις. Αντίστροφα, οι εξωστρεφείς άνθρωποι κινδυνεύουν να εμπλακούν σε περισσότερο ριψοκίνδυνες δραστηριότητες, καθώς συχνά προσανατολίζονται προς την άμεση ικανοποίηση ποικίλων ωφελιμιστικών κινήτρων.
Η εσωστρέφεια, από την άλλη πλευρά, συσχετίζεται θετικά με διαφορετικές δεξιότητες, όπως είναι η μεθοδικότητα, η ακρίβεια κι ο περίσκεψη. Σύμφωνα με μία πρόσφατη έρευνα των Grant, Gino και Hofmann, οι εσωστρεφείς Ηγέτες φαίνεται να θριαμβεύουν σε θέσεις που απαιτούν τον αποτελεσματικό συντονισμό εξωστρεφών υφισταμένων, καθώς διαθέτουν οξυμένες δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης και συγκριτικής ανάλυσης. Άλλα ευρήματα υποστηρίζουν πως οι εσωστρεφείς εργαζόμενοι κινδυνεύουν να χάσουν πολλές ευκαιρίες επαγγελματικής ανάδειξης κι ανέλιξης, λόγω του ηπιότερου προφίλ τους.
Στηριζόμενοι σε αυτά τα δεδομένα, η έγκαιρη μέτρηση των ιδιοσυγκρασιακών χαρακτηριστικών ενός υποψηφίου εργαζομένου μπορεί να διευκολύνει την κατάλληλη επιλογή προσωπικού, σύμφωνα με τους στόχους και τις βλέψεις εκάστης Επιχείρησης.
Όπως διαφαίνεται από τα αποτελέσματα της έρευνας των Kausel και Slaughter η συνέντευξη αξιολόγησης δεν είναι οπωσδήποτε αξιόπιστη, καθώς υπακούει στους Νόμους που διέπουν τη στρατηγική διαχείριση εντυπώσεων. Οι υποψήφιοι είναι πολύ πιθανό να τροποποιούν ευκαιριακά την συμπεριφορά τους, σύμφωνα με αυτό που αντιλαμβάνονται ως ιδεατό προφίλ. Υπό αυτήν την έννοια, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, traits, ενδέχεται να είναι διαχρονικά σταθερά, αλλά η έκφρασή τους να μεταβάλλεται αναλόγως των συγκυριών, state.
Συμπερασματικά, Εργασία και Προσωπικότητα συνδέονται στενά, εντούτοις, αυτή η σχέση δεν είναι γραμμική, αλλά μεσολαβείται κι από άλλες μεταβλητές, όπως είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εκάστοτε εργασιακού πλαισίου, η φύση του επαγγέλματος κι ο συνδυασμός των παραπάνω. Επιπλέον, η ειδική εστίαση σε μία μόνον διάσταση της προσωπικότητας (π.χ. εξωστρέφεια - εσωστρέφεια) κι η παράβλεψη άλλων παραγόντων (π.χ. συναισθηματική σταθερότητα, τερπνότητα κ.α.) δεν είναι επαρκής προβλεπτικός δείκτης.

Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η γλώσσα των εξωστρεφών διαφέρει από εκείνη των εσωστρεφών, σ' επίπεδο περιεχομένου και μορφολογικά. Οι εξωστρεφείς τείνουν να μιλούν γρηγορότερα, εμφατικότερα και να χρησιμοποιούν μεγαλύτερο αριθμό λέξεων και δη θετικών. Επιπλέον, οι περιγραφές τους είναι συνήθως περισσότερο γενικές κι αφαιρετικές.

Άλλα ευρήματα συσχετίζουν τη διάσταση της εξωστρέφειας με τη συχνότερη χρήση λέξεων που αφορούν κοινωνικές δραστηριότητες, πιθανώς λόγω της συχνότερης κι υψηλότερης εμπλοκής των εξωστρεφών σε σχετικές συνθήκες. Επιπλέον, εκείνοι ενδέχεται ν' αριστεύουν στη μάθηση ξένων γλωσσών. Σύμφωνα με μιά ερμηνεία, πίσω από αυτήν την κλίση κρύβονται οι ανεπτυγμένες κοινωνικές τους δεξιότητες, καθώς τους βοηθούν να εμπλακούν ενεργητικότερα και θαρρετά σε συζητήσεις, οι οποίες ενισχύουν την νεοαποκτηθείσα γνώση. Οι εσωστρεφείς, από την άλλη πλευρά, θεωρούνται συχνά εξαιρετικοί σε δραστηριότητες που απαιτούν ανάλυση, διεξοδική μελέτη και αναστοχασμό. Στην απόπειρά τους να είναι ακριβείς και μεστοί ενδέχεται να μιλούν με έναν περισσότερο συγκρατημένο τρόπο, κάνοντας συχνά παράλληλες αναφορές σε παραπομπές και στατιστικά στοιχεία και χρησιμοποιώντας λέξεις που εκφράζουν επιφύλαξη (π.χ. ίσως κ.α.). Παρά ταύτα, είναι δεινότεροι ακροατές.

Σ' επίπεδο διαλόγου, έχει παρατηρηθεί πως η συζήτηση μεταξύ δυό εσωστρεφών ατόμων τείνει να είναι σοβαρότερη και περισσότερο κάθετη, υπό την έννοια επιλογής ενός συγκεκριμένου θέματος, προς εμβάθυνση. Αντίθετα, ο διάλογος των εξωστρεφών τείνει να είναι πιό διευρυμένος αλλά πιθανόν ρηχός: πολλά θέματα, μικρή επί μέρους ανάλυση.
Πολλοί Μελετητές επισημαίνουν μία θετική σχέση ανάμεσα στην εξωστρέφεια και την αποτελεσματική διαχείριση ποικίλων ψυχοπιεστικών γεγονότων. Η συσχέτιση αυτή οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως είναι η ροπή προς τα θετικά βιώματα (η οποία δύναται να επηρεάζει την αισιόδοξη νοηματοδότηση των γεγονότων ζωής), η ενεργητική δραστηριοποίηση κι η στοχοπροσήλωση (η οποία πιθανώς συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του στρες και στην αποτελεσματικότερη επίλυση προβλημάτων), καθώς κι η υψηλή κοινωνική εμπλοκή (η οποία οδηγεί τους εξωστρεφείς στη δόμηση ενός εκτενούς δικτύου υποστήριξης).
Αντίστροφα, ορισμένες έρευνες υποδεικνύουν πως ο χαμηλός βαθμός κοινωνικότητας συσχετίζεται με την ανάπτυξη ψυχικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων των αγχωδών, συναισθηματικών και διατροφικών (π.χ. βουλιμία ή ανορεξία). Αυτή η συνάφεια δεν είναι μονοσήμαντη, απαιτεί τη σύμπλευση κι άλλων παραγόντων, όπως είναι η συναισθηματική αστάθεια. Επιπλέον, οι εσωστρεφείς ενδέχεται ν' αναπτύσσουν ή να επωφελούνται από διαφορετικές στρατηγικές διαχείρισης του άγχους, συγκριτικά με τους εξωστρεφείς (π.χ. μέσω της ενδοσκόπησης ή της εφαρμογής διαλογιστικών τεχνικών ενσυνειδητότητας, Mindfulness).
Σύμφωνα με μία πληθώρα ερευνών, η ευτυχία συνιστά ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, το οποίο στηρίζεται, μεταξύ άλλων, σε ορισμένες διαστάσεις, όπως είναι η κοινωνικοποίηση, η αισιοδοξία, η ικανότητα αποτελεσματικής συναισθηματικής ρύθμισης, η θέρμη κι η εμπλοκή σε ποιοτικές διαπροσωπικές σχέσεις.
Αναπόφευκτα, εφόσον οι εξωστρεφείς ορίζονται παραδοσιακά ως περισσότερο κοινωνικοί, ενθουσιώδεις και περιπετειώδεις, πολλά στοιχεία συνηγορούν υπέρ της άποψης, πως εκείνοι είναι τελικώς περισσότερο ευτυχισμένοι από ότι οι εσωστρεφείς. Οι λόγοι είναι ποικίλοι: οι εξωστρεφείς εμπλέκονται ενεργητικότερα σε κοινωνικές συναναστροφές, ως εκ τούτου αναπτύσσουν αρτιότερα τις επικοινωνιακές και διεκδικητικές τους δεξιότητες, έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες, καθοδήγηση κι υποστήριξη, καθώς και μεγαλύτερες πιθανότητες να επιβραβευθούν, να προωθηθούν επαγγελματικά και να χαράξουν ενεργητικά την προσωπική τους ευημερία. Επιπλέον, άλλες Μελέτες υποστηρίζουν ότι οι εξωστρεφείς τείνουν αυθόρμητα ν' αντιμετωπίζουν ως θετικά πολλά ουδέτερα ερεθίσματα, αντλώντας μεγαλύτερη στιγμιαία απόλαυση στο παρόν.
Σ' επίπεδο αντιλόγου, δεν είναι απίθανο οι εξωστρεφείς άνθρωποι να υπερεκπροσωπούνται ερευνητικά, με αποτέλεσμα τα ευρήματα να μην είναι απολύτως αξιόπιστα. Εναλλακτικά, άλλοι Επιστήμονες υποστηρίζουν πως ο ορισμός της ευτυχίας είναι μεροληπτικός, καθώς στηρίζεται σ' ένα συγκεκριμένο πρότυπο, ενώ παραβλέπει σημαντικές πολιτισμικές κι ενδοατομικές διαφοροποιήσεις. Ακολούθως κι οι εσωστρεφείς έχουν το ίδιο δικαίωμα στην ευτυχία, αλλά την αντιλαμβάνονται και την προσδιορίζουν με διαφορετικούς όρους ή κι εστιάζουν περισσότερο σε διαστάσεις και συναισθηματικές εμπειρίες που δεν συνυπολογίζονται στις κλασικές επιστημονικές μετρήσεις (π.χ. γαλήνη, ηρεμία). Επιπλέον, οι τελευταίοι δεν έχουν ένα τόσο διευρυμένο δίκτυο κοινωνικών επαφών, αλλά συνάπτουν ουσιαστικές και ποιοτικές σχέσεις με λιγότερους ανθρώπους.
Συμπερασματικά, οι εξωστρεφείς μπορεί να είναι εκ φύσεως πιο ανοιχτοί στις νέες εμπειρίες, αυτό όμως δεν ακυρώνει την ικανότητα των εσωστρεφών ν' αντλήσουν ουσιαστική ικανοποίηση από τον εαυτό και τους στενούς τους ανθρώπους. Στο πόρισμα αυτό καταλήγει κι η πολυετής έρευνα του Harvard, τ' αποτελέσματα της οποίας κοινοποιήθηκαν στα μέσα του 2017 κι επισημαίνουν πως στην εξίσωση της ευτυχίας μικρό ρόλο παίζει η ευφυΐα, η φήμη ή τα γονίδια, καθώς άριστο μέτρο μίας καλής ζωής συνιστά ο βαθμός ικανοποίησης από τις στενές διαπροσωπικές σχέσεις.

Σύμφωνα μ' ετερόκλητα ευρήματα, οι άνθρωποι οι οποίοι αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα εξωστρέφειας τείνουν να ενθουσιάζονται περισσότερο με τις κοινωνικές επαφές, τις καινοφανείς συνθήκες και τα έντονα ερεθίσματα. Σ' επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων, η τάση αυτή μεταφράζεται ενίοτε σε υψηλότερες πιθανότητες εύρεσης ερωτικού συντρόφου. Ένας από τους πιθανούς κινδύνους που συνοδεύουν αυτό το ταπεραμέντο, είναι η εμπλοκή σε ριψοκίνδυνες γιά την υγεία συμπεριφορές. Όπως υποδεικνύουν ορισμένες Μελέτες, ο υψηλότερες αυτοαναφερόμενος βαθμός εξωστρέφειας συνδέεται μερικώς με την σύναψη περισσότερων ερωτικών σχέσεων, την εναλλαγή συντρόφων και την κατανάλωση αλκοόλ ή ουσιών πριν την σεξουαλική επαφή. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να αγνοηθεί η επίδραση κι άλλων παραγόντων, όπως είναι η κουλτούρα, το οικογενειακό στυλ διαπαιδαγώγησης. Δεν θα πρέπει να συγχέεται η εξωστρέφεια με την έντονη παρορμητικότητα.
Δεδομένης της ολοένα κι αυξανόμενης χρήσης των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Networking Sites, SNS: Instagram, Facebook, Twitter κ.α.), πολλές σύγχρονες έρευνες στρέφουν το ενδιαφέρον τους στη μελέτη των ηλεκτρονικών συμπεριφορών διαχείρισης των εντυπώσεων και στη διερεύνηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών προσωπικότητας των διαφορετικών χρηστών.
Σύμφωνα με μιά Αμερικανική μελέτη του 2014, από ένα εκτενές δείγμα 300, περίπου, νεαρών χρηστών (18 - 29) του Facebook, οι πλέον εξωστρεφείς φάνηκε πως αντιμετωπίζουν τη διαδικτυακή επικοινωνία ως μιά ενεργητική μορφή επέκτασης των φυσικών τους συναναστροφών και προσανατολίζονται, κυρίως, στην ενίσχυση των κοινωνικών τους σχέσεων. Διαφορετικά ευρήματα επισημαίνουν πως ο βαθμός εξωστρέφειας τείνει να συσχετίζεται θετικά με συμπεριφορές ηλεκτρονικής αυτοαποκάλυψης και με την επιθυμία συμμετοχής σε περισσότερες ηλεκτρονικές ομάδες.
Από την άλλη πλευρά, οι περισσότερο αγχώδεις καθώς κι οι εσωστρεφείς νέοι φαίνεται πως πειραματίζονται σ' έναν μεγαλύτερο βαθμό με τη διάσταση της ηλεκτρονικής παρουσίασης του εαυτού τους, ενίοτε εξιδανικεύοντάς τον (Ιδεατός Εαυτός) ή προβάλλοντας, με στρατηγικό τρόπο, ορισμένες επιλεκτικές ή ανειλικρινείς πτυχές τους (Ψευδής Εαυτός». Σύμφωνα με άλλα δεδομένα, η επιλογή των ηλεκτρονικών έναντι των φυσικών διαύλων επικοινωνίας συσχετίζεται με τη διάσταση της ντροπαλοσύνης και της αυξημένης επιθυμίας ελέγχου. Σε κάθε περίπτωση, δεδομένων των ιδιαίτερων μεθοδολογικών ζητημάτων που ανακύπτουν στην περίπτωση αντίστοιχων Ερευνών, τα σχετικά πορίσματα πρέπει να μελετώνται συγκριτικά και σκεπτικιστικά, πριν την εξαγωγή οριστικών αποτελεσμάτων.

Το κατά πόσον ο κρύσταλλος των χαρακτηριστικών εκείνων, που απαρτίζουν την προσωπικότητα αλλάζει, παραμένει έως και σήμερα ένα από τα πλέον φλέγοντα ερευνητικά ερωτήματα. Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, το εξατομικευμένο αυτό αποτύπωμα έχει ισχυρή βιολογική κι, ενδεχομένως, κληρονομική, βάση κι αναμένεται να παραμένει σταθερό, μεταξύ διαφορετικών πλαισίων και διαχρονικά.
Παρά τη φερόμενη αυτή σταθερότητα, Μελέτες υποδεικνύουν πως η ανθρώπινη προσωπικότητα αλληλοεπιδρά κι επηρεάζεται, σ' έναν βαθμό, από τη φυσική πορεία του Χρόνου και το Περιβάλλον: τα γεγονότα ζωής, τις πολιτισμικές καταβολές, τη διάδραση και τους κοινωνικούς ρόλους.
Σύμφωνα με ορισμένα ερευνητικά αποτελέσματα, όπως εκείνα των Terracciano και Συνεργατών, η αναλογία των διαφόρων όψεων της προσωπικότητας, συμπεριλαμβανομένης της διάστασης της εξωστρέφειας - εσωστρέφειας, μεταβάλλεται συναρτήσει της ηλικίας: μεταξύ των 30 - 60 ετών, φάνηκε ν' αυξάνεται το σκορ στη διάσταση της αυτοπεποίθησης. Αντίστροφα, η ενεργητικότητα κι ο ενθουσιασμός ακολουθούν μία σχετικά φθίνουσα πορεία στις μεγαλύτερες ηλικίες, συγκριτικά με την εφηβεία και την πρώτη νεότητα.

Άλλες Μελέτες, όπως εκείνη του Καθηγητή Ψυχολογίας John M.
Zelenski από το Πανεπιστήμιο Carleton, επισημαίνουν πως, ακόμη κι εάν δεν υφίσταται μία δομική αλλαγή σ' επίπεδο προσωπικότητας, η διάσταση της εσωστρέφειας - εξωστρέφειας μπορεί να μεταβληθεί ευκαιριακά, ανάλογα με τις προσωπικές επιδιώξεις και τις επιταγές της εκάστοτε συγκυρίας. Εσωστρεφή υποκείμενα που κλήθηκαν να συμπεριφερθούν με εξωστρεφή τρόπο στα πλαίσια πειραματικών χειρισμών, ανταποκρίθηκαν αποτελεσματικά κι εξέφρασαν μεγαλύτερα επίπεδα ικανοποίησης και θετικών συναισθημάτων εν γένει. Το ερώτημα που παραμένει ακόμη ανοιχτό, αφορά τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που μπορεί ν' αντιμετωπίσει κάποιος, όταν παρακάμπτει τις προσωπικές του ανάγκες κι υποδύεται έναν άλλον εαυτό.

Ως μείζων διάσταση της ανθρώπινης προσωπικότητας, η εσωστρέφεια κι η εξωστρέφεια συνιστούν τους δύο πόλους ενός συνεχούς. Η τοποθέτηση κάθε ανθρώπου σε κάποιο σημείο αυτού του φάσματος σηματοδοτεί την υπερίσχυση ορισμένων, σχετικά σταθερών, μοτίβων δράσης, σκέψης και βιώματος.
Σύμφωνα με πλήθος ερευνητικών αποτελεσμάτων, η εξωστρέφεια χαρακτηρίζεται από έναν υψηλότερο προσανατολισμό στην εξωτερική πραγματικότητα, την παρούσα στιγμή, την κοινωνική διάδραση και τα έντονα, θετικά κι ενισχυτικά ερεθίσματα. Υψηλά εξωστρεφείς άνθρωποι αναμένονται να διατηρούν ένα ευρύτερο δίκτυο επαφών, να επιζητούν την αλληλεπίδραση, να βαριούνται εύκολα τη μονοτονία και να θριαμβεύουν σε Τομείς που απαιτούν ανεπτυγμένες κοινωνικές και διεκδικητικές δεξιότητες κι ενθαρρύνουν την ανάληψη ρίσκου.
Η εσωστρέφεια, αντίστροφα, συνάδει με την επικράτηση ενός πιό στοχαστικού και συγκρατημένου ιδιοσυγκρασιακού στυλ, το οποίο συνδέεται συνήθως με την αποφυγή πολυπληθών κι ηχηρών πλαισίων, τη διεξοδική ανάλυση ενός μικρότερου εύρους ζητημάτων και τη διατήρηση ενός στενότερου, αλλά ποιοτικού, κύκλου διαπροσωπικών επαφών.
Παρά τη διαισθητική αντίληψη, καμιά από τις δυό αυτές Ομάδες δεν είναι περισσότερο προικισμένη. Ενώ γιά τους εξωστρεφείς είναι ευκολότερη η επαγγελματική επιβράβευση, η σύναψη πολλών ερωτικών σχέσεων κι η εύρεση θετικών ενισχυτών στο παρόν, οι εσωστρεφείς μπορούν κάλλιστα ν' ανθίσουν σε περιβάλλοντα, πλαίσια και σχέσεις που τούς επιτρέπουν να ξεδιπλώσουν τις αρετές της μεθοδικότητας, της ανάλυσης και της δημιουργικότητας. Επιπλέον, οι τελευταίοι είναι δυνατόν να επωφεληθούν από τις μικρές χαρές της καθημερινότητας, συμπεριφερόμενοι κατ’ επιλογήν, μ' έναν περισσότερο εξωστρεφή τρόπο. Οι εσωστρεφείς στηρίζονται στον προσωπικό, εσωτερικό τους θόρυβο, ενώ οι εξωστρεφείς στον εξωτερικό. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από την ποιότητα αυτού του θορύβου.
Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να έχουμε κατά νου πως η μελετώμενη διάσταση συνιστά έναν μόνον από τους 5 (ή, κατά άλλους και περισσότερους) παράγοντες της προσωπικότητας, ο συνδυασμός των οποίων υπερβαίνει κατά πολύ την αναλογία κάθε μιάς από τις μεμονωμένες διαστάσεις.