Βασίλειος Γκίκας, Ακαδημαϊκός
"Ψηφιακή Προσαρμογή και Ψηφιακός Μετασχηματισμός".
Ψηφιακή Προσαρμογή και
Ψηφιακός Μετασχηματισμός με νέες Τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η
Ρομποτική, η Μηχανική Μάθηση κι η Προγνωστική Ανάλυση. Δημιουργία νέου εδάφους
γιά ένα Σχέδιο Δράσης γιά υπεύθυνη κι Ηθική Καινοτομία.
Ψηφιακή Προσαρμογή
είναι η χρησιμοποίηση ψηφιακών εργαλείων χωρίς αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας
της Επιχείρησης. Στην Ψηφιακή Προσαρμογή αξιοποιούμε τις εξελίξεις της
Τεχνολογίας γιά ταχύτερη κι αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση των λειτουργιών και
διαδικασιών. Σε ό,τι αφορά την Ψηφιακή Προσαρμογή τα πράγματα είναι σχετικά
απλά. Αναζητούμε τον κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό και προχωράμε στην
ενσωμάτωση του στην κατά τ' άλλα αμετάβλητη παραγωγική διαδικασία.
Ψηφιακός
Μετασχηματισμός είναι η ενσωμάτωση της Ψηφιακής Τεχνολογίας σε όλους τους
Τομείς μιάς Επιχείρησης, αλλάζοντας ουσιαστικά τον τρόπο λειτουργίας της,
προκειμένου να προσφέρει περισσότερη αξία στους Πελάτες. Στον πυρήνα του
Ψηφιακού Μετασχηματισμού μιάς Επιχείρησης, βρίσκεται η απόφαση ν' αλλάξει η
Οργανωτική της Κουλτούρα, προκειμένου να ενσωματωθούν τεχνολογικές λύσεις και
ν' ακολουθηθούν με τον καλύτερο τρόπο, οι νέες λειτουργικές αρχές που επιφέρει
η συνεχώς μεταβαλλόμενη Τεχνολογία, η οποία βασίζεται πάντοτε στις ανάγκες και
τις τάσεις της Παγκόσμιας Αγοράς
Στον Ψηφιακό
Μετασχηματισμό δυό είναι οι κύριοι Στόχοι του, όπως κι οι Στόχοι κάθε
Μετασχηματισμού, η μείωση του Κόστους Λειτουργίας κι η βελτίωση της Εμπειρίας
του Πελάτη. Ο συνδυασμός των δυό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της Κερδοφορίας.
Ο Ψηφιακός
Μετασχηματισμός συντελείται με ή χωρίς τη βούληση μας κι αφορά, στον
Επιχειρηματικό Τομέα, το σύνολο των Επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως Κλάδου ή
μεγέθους, το σύνολο των Εργαζομένων σε μιά Επιχείρηση και το σύνολο των
Προμηθευτών και Πελατών της: μας αφορά όλους. Εφαρμόζεται σε όλα τα στάδια, στη
λειτουργία, την εσωτερική κι εξωτερική Επικοινωνία και στην Προώθηση και
Προβολή: εφαρμόζεται παντού.
Γιά να ξεκινήσει η
διαδικασία του Ψηφιακού Μετασχηματισμού θα πρέπει η κάθε Ηγετική Ομάδα να
συμφωνήσει στο τι σημαίνει Ψηφιακό γιά την κάθε επιχείρηση και πώς αυτό θα
ενταχθεί στο Γενικό Επιχειρησιακό Σχέδιο, με τα παρακάτω στάδια υλοποίησης του
Μετασχηματισμού:
Αναγνώριση ανάγκης
Μετασχηματισμού Αλλαγής. Δημιουργία Ομάδας Εργασίας. Σχεδιασμός Μετασχηματισμού.
Εκπαίδευση Στελεχών και Προσωπικού. & Εφαρμογή λειτουργιών με ταυτόχρονη
Επικοινωνία προς τους Προμηθευτές και τους
Πελάτες.
Εάν δεν
συνειδητοποιηθεί η ανάγκη γιά Μετασχηματισμό κι οι Τομείς στους οποίους θα
πρέπει να εφαρμοστεί, ότι ενέργειες κι αν γίνουν, πέφτουν στο κενό. Οι πλέον
συνηθισμένες ανάγκες που οδηγούν στην ενσωμάτωση νέων Τεχνολογιών είναι η
αλλαγή στη στάση και στη Συμπεριφορά των Καταναλωτών, η αλλαγή στα Μοντέλα,
στην Τεχνολογία Παραγωγής κι ο Μετασχηματισμός που υλοποιεί ο Ανταγωνισμός.
Ο Ψηφιακός
Μετασχηματισμός, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη διεργασία, είναι ομαδική
υπόθεση κι όπως σε κάθε Ομάδα, υπάρχει ένας Επικεφαλής που συντονίζει όλες τις
ενέργειες κι έχει τη μεγάλη εικόνα υπό έλεγχο, έτσι και σε αυτή την περίπτωση
υπάρχει κάποιος ο οποίος διαχειρίζεται και παρακολουθεί όλη τη διαδικασία της
αλλαγής κι ενημερώνει γιά την Πρόοδο, αλλά και γιά τα εμπόδια που συναντά στη
διαδικασία της υλοποίησης. Στην Ομάδα θα πρέπει να συμμετέχουν: Στελέχη της
Διοίκησης, του Μάρκετινγκ και των Πωλήσεων, της Παραγωγής κι Εκπρόσωπος των
Εργαζομένων, μια κι αυτοί είναι που καλούνται να υλοποιήσουν όλο το
Επιχειρηματικό Έργο.
Μεθοδολογικά, όπως και
σε κάθε Επιχειρηματικό Σχέδιο, ο Σχεδιασμός περιλαμβάνει επιγραμματικά: Τομείς
Πολιτικοί, Οικονομικοί, Κοινωνικοί, Τεχνολογικοί, Νομικοί κι Οικολογικοί.
Παρακολούθηση του Ανταγωνισμού κι Αναλύσεις της Αγοράς. Ανάλυση Χάσματος, GAP
Analysis. Διάλογο με το Προσωπικό, μιά κι είναι συχνά πολύ καλά ενημερωμένοι
γιά τις Διαδικασίες Παραγωγής και γιά τον Ανταγωνισμό και Διάλογο με τους
Προμηθευτές και Πελάτες. Διερεύνηση Αγοράς: ποιός προσφέρει τι από Τεχνολογικό
Εξοπλισμό και Λογισμικά. & Εντατική δοκιμή των προς επιλογή Τεχνολογικών
Προτάσεων. Ο Σχεδιασμός του Ψηφιακού Μετασχηματισμού είναι μοναδικός γιά κάθε
Επιχείρηση και δεν λειτουργεί τα τακτική του αντιγραφή - επικόλληση, copy -
paste.
Στο Σχέδιο γιά τον
Ψηφιακό Μετασχηματισμό οφείλουν να περιλαμβάνονται: Λεπτομερής περιγραφή γιά
την ανάπτυξη της Στρατηγικής του Ψηφιακού Μετασχηματισμού και την προετοιμασία
του μελλοντικού Επιχειρηματικού Μοντέλου. Προγραμματισμός όλων των απαραίτητων
μέτρων, έτσι ώστε ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός να είναι επιτυχής. Καταγραφή όλων
των υπαρχουσών ιδεών της Ομάδας Εργασίας σ' ένα Πρωτόκολλο Αλλαγής: ένα Έγγραφο
που θα ενημερώνεται σε όλη τη διαδικασία. Διερεύνηση Καινοτομιών, π χ νέος
Εξοπλισμός ή νέο Λογισμικό. Εισήγηση γι' αλλαγή υφιστάμενων διαδικασιών ή
εισαγωγή νέων. Καταγραφή Κινδύνων. & Εισαγωγή συγκεκριμένων, μετρήσιμων
Στόχων γιά την Αξιολόγηση. Καθοριστικός παράγοντας γιά την επιτυχία είναι η
Εκπαίδευση, που αφορά στο σύνολο του Ανθρωπίνου Δυναμικού της Επιχείρησης, γιά
τις διαδικασίες και λειτουργίες που αλλάζουν και γιά τα οφέλη που θα προκύψουν
από την εφαρμογή τους.
Αναλόγως προς τη θέση
και τις αρμοδιότητες, τα μαθήματα μπορεί να είναι είτε με ζωντανή παρουσία είτε
κι ηλεκτρονικά, με δυνατότητα να τα παρακολουθήσουν σε χρόνο που οι ίδιοι θα
επιλέξουν. Το σημαντικό είναι να έχει ο κάθε Εργαζόμενος πρόσβαση στις Γνώσεις
και στις Εμπειρίες των άλλων, που είναι απαραίτητες γιά τη βέλτιστη εκτέλεση
των Καθηκόντων του. Το περιεχόμενο της Εκπαίδευσης περιλαμβάνει τις Γνώσεις που
απαιτούνται γιά τις βασικές διαδικασίες, τα Προϊόντα και τις Υπηρεσίες της
Επιχείρησης, την ανάπτυξη Δεξιοτήτων που απαιτούνται γιά την επίτευξη των
αποτελεσμάτων και τις Γνώσεις γιά τους τρόπους ικανοποίησης των Πελατών και
Προμηθευτών.
Ακολουθεί το στάδιο της
Εφαρμογής του νέου Επιχειρησιακού Σχεδιασμού, που έχει ενσωματώσει τα
τεχνολογικά μέσα και τις νέες διαδικασίες. Ταυτόχρονα αναπτύσσεται μιά
Επικοινωνιακή Καμπάνια, προς τους Προμηθευτές και Πελάτες, που ενημερώνει κι
επεξηγεί γιά τον νέο τρόπο Εξυπηρέτησης.
Η Αξιολόγηση της
Εφαρμογής, αφού καθοριστεί το τι πρέπει να μετρηθεί και να παρακολουθείται και
με τι Αναφορές Προόδου, απαντά στα ζητήματα: σε τι βαθμό συνέβαλε η αλλαγή στην
επίτευξη των Επιχειρηματικών Στόχων, εάν η διαδικασία Εφαρμογής και Διαχείρισης
των αλλαγών ήταν επιτυχή και τι θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Αυτά τα
στοιχεία αναλύονται από την Ομάδα του Ψηφιακού Μετασχηματισμού κι αναλόγως
προσαρμόζεται και το Σχέδιο Εφαρμογής.
Παρόλο που η αξία του
Ψηφιακού Μετασχηματισμού είναι αδιαμφισβήτητη, υπάρχουν παράγοντες που
επηρεάζουν αρνητικά την εφαρμογή του. Οι κυριότεροι είναι οι παρακάτω:
Η αδράνεια που απορρέει
από τη συνήθεια στο Λειτουργικό Σύστημα κι η άρνηση γι' αλλαγές. Ο φόβος γιά
την Καινοτομία από την έλλειψη Γνώσεων και κατανόησης εννοιών. Ο φόβος γι'
απώλεια άμεσης επαφής και Προσωπικής Σχέσης με τους Πελάτες. Ο φόβος γι'
απώλεια Θέσεων Εργασίας. Η υποτιθέμενη μεγάλη χρονική διάρκεια, από τον
Σχεδιασμό μέχρι και την
εφαρμογή του
Μετασχηματισμού. Η έλλειψη Επικοινωνίας με τα Κατώτερα Στελέχη και με το
Προσωπικό. & Το Κόστος Μετασχηματισμού, από την Προμήθεια του Τεχνολογικού
Εξοπλισμού έως και την Εκπαίδευση.
Συνοπτικά, τα αντιγραφή
επικόλληση οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή του Ψηφιακού Μετασχηματισμού
είναι:
Βελτίωση
Επιχειρηματικών κι εσωτερικών διαδικασιών. Βελτίωση της εσωτερικής ικανότητας
γι' αλλαγή στην Παραγωγικότητα και στην ενσωμάτωση Καινοτομιών. Καλύτερος
έλεγχος στη μέτρηση αποτελεσμάτων. Εξοικονόμηση Χρόνου και Πόρων από την
απλούστευση και την αυξημένη ταχύτητα. Μείωση του Μακροπρόθεσμου Κόστους κι
αύξηση της Αποδοτικότητας με διαδικασίες Ελαχίστου Κόστους. Βελτίωση της
Ανταγωνιστικότητας. Βελτίωση της Συνεργασίας με Προμηθευτές κι Εξωτερικούς
Συνεργάτες. Βελτίωση της Ποιότητας των Προϊόντων και των Υπηρεσιών. &
Βελτίωση της Εμπειρίας των Πελατών.
Υπάρχουν κι αρκετοί
παράγοντες που επιταχύνουν την εφαρμογή του, όπως: η μείωση του Κόστους λόγω
Τεχνολογικών Εξελίξεων κι Ανταγωνισμού, τα χρηματοδοτικά εργαλεία που
αναπτύσσονται, η φιλικότητα των εφαρμογών προς τον Χρήστη κι η ανάπτυξη νέων
ταχύτατων Δικτύων, με χρήση οπτικής ίνας και Τεχνολογίας 5G.
Η Πανδημία ανάγκασε
κάθε Επιχείρηση να εφαρμόσει σε διάστημα λίγων εβδομάδων Συστήματα που
διαφορετικά θα έπαιρναν μήνες ή χρόνια. Υπάρχει ακόμη μεγάλο πεδίο γι' ανάπτυξη
Δράσεων κι Ενεργειών. Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός δημιουργεί Ευκαιρίες γιά τις
Επιχειρήσεις, αλλά απαιτεί Υποδομές κι Εκπαίδευση. Οι Τεχνολογικές Καινοτομίες
χρησιμοποιούνται γιά να ξεκινήσουν τη διαδικασία Μετασχηματισμού, αλλά η
εφαρμογή στον οργανισμό διαμορφώνεται και συντηρείται από Ανθρώπους.
Ο Ψηφιακός
Μετασχηματισμός γιά κάθε Επιχείρηση είναι διαφορετικός και δεν είναι μιά απλή
εφάπαξ διαδικασία, αλλά αρκετές συνεχείς και διαδοχικές αλλαγές, εκτός εάν η
οικονομική κατάσταση τον καθιστά απαγορευτικό, οπότε επιλέγεται ως προσωρινή
λύση η Ψηφιακή Προσαρμογή.
Το παρόν κείμενο
αποσκοπεί να διερευνήσει και ν' αποδώσει την εξάπλωση του Ψηφιακού
Μετασχηματισμού στη σημερινή Εποχή κ' ιδίως στο Σύγχρονο Επιχειρηματικό
Περιβάλλον. Στοχεύω στην παρουσίαση των κυριότερων πλεονεκτημάτων που προσφέρει
η Ψηφιακή Μεταμόρφωση στις Επιχειρήσεις, οι οποίες σπεύδουν προς την υιοθέτηση
των νέων Ψηφιακών Μέσων κι
Εφαρμογών γιά την
ενίσχυση της Ανταγωνιστικότητάς τους και την εδραίωσή τους στην Αγορά.
Συγχρόνως, αναλύω ορισμένα μειονεκτήματα, τα οποία μειοψηφούν συγκριτικά με τα
θετικά στοιχεία που συνδέονται με την Ψηφιακή Αλλαγή και τους τρόπους αντιμετώπισης
κι αποφυγής τους γιά τη διασφάλιση ομαλούς προσαρμογής. Μέσα απ' όλα αυτά, η
παρουσιάζω τη σημασία και την ανάγκη της Ψηφιακής Ωρίμανσης των Επιχειρήσεων, η
οποία σήμερα κρίνεται ιδιαίτερα επιτακτική, λόγω της ραγδαίας Τεχνολογικής
Εξάπλωσης και λόγω
εξωτερικών παραγόντων,
όπως η εξάπλωσης της Πανδημίας Covid-19, η οποία επέφερε σημαντικές αναταράξεις
στη λειτουργία και δράση των Επιχειρήσεων.
Η πλειοψηφία των
σημερινών Επιχειρήσεων στρέφεται όλο και πιό πολύ στην Ψηφιοποίηση, ενώ τα νέα
δεδομένα που
επικρατούν, εξαιτίας
της παγκόσμιας διαταραχής, έπειτα από την εξάπλωση του ιού, έχουν καταστήσει
την χρήση των Ψηφιακών Μέσων ως το κυριότερο εργαλείο γιά την εφαρμογή των νέων
μέτρων λειτουργίας των Επιχειρήσεων. Η διείσδυση της
Τηλεργασίας, η Ψηφιακή
Σύνδεση και Συναναστροφή των Εργαζομένων και των Επιχειρήσεων με τους Πελάτες
τους, αποτελούν μερικά μόνο νέα Μοντέλα, τα οποία προϋποθέτουν Ψηφιακή
Συμμόρφωση κι Ενσωμάτωση των νέων ψηφιακών
λύσεων και τα οποία
σήμερα χρησιμοποιούνται σε όλους τους Επιχειρηματικούς Χώρους γιά τη συνέχιση
της Εταιρικής Αποστολής και των Επιχειρηματικών Στόχων.
Οι περισσότερες
Επιχειρήσεις έχουν δεχθεί τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό κι έχουν πλέον ενσωματώσει
τις νέες Ψηφιακές Λύσεις στις υπάρχουσες Επιχειρησιακές Διαδικασίες και
Στρατηγικές τους.
Καθώς συνεχίζουν να
διευρύνονται τα όρια της Τεχνολογίας, υπάρχουν νέες κι ανεξερεύνητες Περιοχές,
όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να έχει σημαντικό αντίκτυπο. Με
αυτήν την αχαρτογράφητη Περιοχή έρχονται πιθανοί κίνδυνοι και προκλήσεις που
πρέπει ν' αντιμετωπιστούν. Γιά ν' αντιμετωπίσουμε αυτές τις Προκλήσεις,
χρειαζόμαστε ένα σαφές Σχέδιο Δράσης γιά την Ανάπτυξη και την εφαρμογή της
Τεχνητής Νοημοσύνης με υπεύθυνο κι ηθικό τρόπο.
Μία κρίσιμη πτυχή αυτού
του Σχεδίου Δράσεως είναι η θέσπιση σαφών Δεοντολογικών Πλαισίων και Νομοθεσίας
που δίνουν προτεραιότητα στην Προστασία των Ατομικών Δικαιωμάτων και της
Ιδιωτικής Ζωής. Η Διαφάνεια κι η Λογοδοσία να έχουν προτεραιότητα στην
Οικονομική Ανάπτυξη και στην ανάπτυξη Συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης. Με αυτόν
τον τρόπο, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη χρησιμοποιείται
υπεύθυνα και μ' Εμπιστοσύνη του Κοινού. Η εξερεύνηση αχαρτογράφητων Περιοχών
πρέπει να γίνει μ' έμφαση στην αντιμετώπιση των Κοινωνικών Προκλήσεων, όπως
αυτές στην Υγειονομική Περίθαλψη, στην Εκπαίδευση και στη Βιωσιμότητα. Γιά
παράδειγμα: στην Υγειονομική Περίθαλψη, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να βελτιώσει
τις επιλογές Φροντίδας και Θεραπείας ασθενών. Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε
ότι αυτές οι Τεχνολογίες αναπτύσσονται με τρόπο που να δίνουν προτεραιότητα
στην Ασφάλεια και στο Απόρρητο των Ασθενών. Στον Τομέα της Εκπαίδευσης, η
Τεχνητή Νοημοσύνη παρέχει εξατομικευμένες και προσβάσιμες Ευκαιρίες Μάθησης.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη
διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της Βιωσιμότητας, μειώνοντας τ'
απόβλητα, αυξάνοντας την ενεργειακή απόδοση και βελτιώνοντας τις Πρακτικές
Βιωσιμότητας.
Η πλοήγηση σε αυτές τις
αχαρτογράφητες Περιοχές απαιτεί μία προσέγγιση πολλών ενδιαφερομένων, που
περιλαμβάνει Ειδικούς από διάφορους Τομείς και Κλάδους και Δέσμευση με
επηρεαζόμενες Κοινότητες κι Άτομα. Μόνο μέσω της Συνεργασίας και της Κοινής
Ευθύνης μπορούμε να διασφαλίσουμε την υπεύθυνη κι ηθική ανάπτυξη κι εφαρμογή
της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Η Θέσπιση σαφών
Δεοντολογικών Πλαισίων και Νομοθεσίας, η εστίαση στην αντιμετώπιση των
Κοινωνικών Προκλήσεων κι η Συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους είναι το κλειδί
γιά να διασφαλιστεί ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη ωφελεί την Ανθρωπότητα και προωθεί
μία πιό Δίκαιη κ' Ισότιμη Κοινωνία.