ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

 Βασίλειος Γκίκας, Ακαδημαϊκός

"Ν' αντιμετωπίσουμε την Κλιματική Πρόκληση, επιταχύνοντας τη μετάβαση στην Πράσινη Ενέργεια".

Οδεύομε προς την αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,5° Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, μιά αλλαγή που θα πολλαπλασιάσει τις Κλιματικές Καταστροφές που ήδη βιώνουμε.
Απαιτείται επείγουσα Δράση γιά ν' αντιστραφεί αυτή η τάση: είναι ακόμα δυνατόν ν' αντιστραφεί αυτή η τάση, διότι οι Ηγέτες, οι Τεχνολόγοι κι οι υπεύθυνοι Χάραξης Πολιτικής έχουν ό,τι χρειάζονται γιά να κινηθούν γρήγορα και να ξεπεράσουν πολλές Κλιματικές Προκλήσεις. Αν και τα νέα γιά το κλίμα είναι δύσκολα: τα Σχέδια που έχουμε δεν θα επιτύχουν τους πολυπόθητους Στόχους, διότι μειώνουμε τις εκπομπές, αλλά δεν σημειώνουμε πρόοδο αρκετά γρήγορα. Οι τρέχουσες Δεσμεύσεις μας θα μας κρατήσουν στην πορεία γι' αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,5 ° Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, μιά αλλαγή που θα πολλαπλασιάσει τις κλιματικές καταστροφές που ήδη βιώνουμε.
Μόνο η επείγουσα Δράση μπορεί να μας βοηθήσει ν' αντιστρέψουμε αυτήν την τάση. Γιά πρώτη φορά η Ανθρωπότητα έχει λόγους να αισθάνεται αισιόδοξη γιά την ικανότητά μας ν' αλλάξουμε πορεία προς το καλύτερο.
Είναι η καλύτερη στιγμή γιά να μετριαστεί η ζημιά που προκλήθηκε στο κλίμα. Από την έναρξη της Εκβιομηχάνισης πριν από 230 χρόνια, η Ανθρωπότητα έχει απελευθερώσει περισσότερους από 2 τρις τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Γιά μεγάλο μέρος αυτού του Χρόνου είτε αγνοούσαμε είτε δεν θέλαμε να δεχτούμε τον αντίκτυπό μας σε αυτόν τον συνεχώς θερμαινόμενο Πλανήτη.
Τα τελευταία χρόνια υπήρξε μία κρίσιμη αλλαγή: στην Επιστημονική Κοινότητα του Κλίματος, το 97% συμφωνεί ότι οι Άνθρωποι δημιούργησαν την Υπερθέρμανση του Πλανήτη, μία συναίνεση που δεν ήταν πάντα δεδομένη. Σε όλον τον Κόσμο, η Εμπιστοσύνη της Κοινωνίας στην Επιστήμη του Κλίματος έχει αυξηθεί. Δεν χρειάζεται πλέον να χάνουμε χρόνο συζητώντας αν υπάρχει Κρίση, έτσι, είμαστε ελεύθεροι να δημιουργήσουμε λύσεις. Σήμερα, η Τεχνολογία μεταμορφώνει τη ζωή μας σε όλο και μικρότερα χρονικά διαστήματα, οι Μηχανικοί κι οι Ηγέτες που τροφοδοτούν αυτές τις αλλαγές κατανοούν την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην Υγεία του Πλανήτη μας.
Υπάρχουν περισσότεροι Μηχανικοί κι Επιστήμονες, από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην Ιστορία, με την Τεχνογνωσία να είναι ευρύτερα κατανεμημένη σε όλον τον Κόσμο. Με τη συνεχή πρόοδο στην Τεχνητή Νοημοσύνη, την υπολογιστική ικανότητα, τους αισθητήρες κι άλλες δυνατότητες, διαθέτουν ισχυρά εργαλεία γιά την ανάπτυξη νέων Τεχνολογιών και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των υφιστάμενων Συστημάτων. Αυτοί οι Τεχνολόγοι και τα Στελέχη, που ειδικεύονται σε όλα, από την Τεχνητή Νοημοσύνη έως τους δορυφόρους, έχουν την Τεχνογνωσία και το Κίνητρο να μειώσουν περαιτέρω τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ν' αναπτύξουν λύσεις Καθαρής Ενέργειας.
Αυτός ο συνδυασμός θέλησης και τρόπου είναι ισχυρός κι έχουμε ήδη δει τις δυνατότητές του. Στις 10ετίες του 1990 και του 2000, καθώς εντάθηκε η Κλιματική Κρίση, εμφανίστηκε μία νέα εστίαση γιά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της Ηλιακής και της Αιολικής Ενέργειας, ανοίγοντας τον δρόμο γιά τεχνολογικές εξελίξεις, βελτιωμένη μεταποίηση κι ειδικές Επιδοτήσεις, που μείωσαν τα εμπόδια εισόδου. Γρήγορα, οι λύσεις, όπως τα Ηλιακά Φωτοβολταϊκά κι η Χερσαία Αιολική Ενέργεια, ήταν επεκτάσιμες, προσβάσιμες και προσιτές, με το Κόστος να μειώνεται κατά 82% και 39% την τελευταία 10ετία.
Τα επόμενα χρόνια, μπορούμε ν' αναμένουμε ότι τα προηγμένα Ενεργειακά Συστήματα θα προχωρήσουν ακόμη περισσότερο, καθώς το κόστος των νέων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μειώνεται με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα. Έως το 2027, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει αύξηση της δυναμικότητας παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές κατά 2.400 GW, επιτάχυνση 85% από τα προηγούμενα 5 χρόνια. Αυτή η επέκταση αναμένεται να δημιουργήσει ένα ποικιλόμορφο ενεργειακό μείγμα, με συστήματα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, όπως η Ηλιακή, η Αιολική, η Βιομάζα, η Πυρηνική Ενέργεια και το Υδρογόνο, να προσφέρουν καθαρή κι ασφαλή Ενέργεια.

Οι Ηγέτες πρέπει ν' αναπτύξουν Δυναμική, κάνοντας το πρώτο βήμα γιά τη διερεύνηση και την εφαρμογή νέων Τεχνολογιών. Θα πρέπει να εξερευνήσουν στην άκρη των επιχειρήσεών τους γιά να μεταμορφώσουν τον Πυρήνα του προβλήματος. Αυτό θ' απαιτήσει κάποιες βασικές αλλαγές: 1. Νοοτροπία. Οι Ηγέτες μπορούν να χτίσουν μόνο γιά το μέλλον που μπορούν να φανταστούν. Θα πρέπει να επαναφέρουν την κατανόησή τους γιά το τι είναι δυνατό, την ταχύτητα με την οποία πραγματοποιούνται οι εξελίξεις και πώς πιθανότατα θα εξελιχθεί το Κόστος. Οι Ηγέτες δεν χρειάζεται να το ψάχνουν, έχουμε την Τεχνολογία που χρειαζόμαστε γιά να σημειώσουμε πρόοδο. 2. Πρακτικές. Το τρέχον επιχειρηματικό μας τοπίο είναι βελτιστοποιημένο γιά έναν Κόσμο που δεν σκοπεύουμε να υποστηρίξουμε, έναν Κόσμο που έχει σχεδιαστεί γιά ν' ανταμείβει παλιές πρακτικές. Τα Επενδυτικά Κριτήρια 10ετιών που σχεδιάστηκαν γιά τις Εξορυκτικές Βιομηχανίες πρέπει να επικαιροποιηθούν γιά την κλιμάκωση μίας νέας Γενιάς Βιώσιμων Τεχνολογιών. & 3. Προοπτική Συστημάτων. Μία νέα νοοτροπία και νέα σύνολα συμπεριφορών είναι μετασχηματιστικά, καθώς οι Ηγέτες λειτουργούν με μία συστημική προσέγγιση. Θα πρέπει να σφυρηλατήσουν νέες Συνεργασίες εντός κι εκτός των Οργανισμών τους και να δημιουργήσουν νέα Επιχειρηματικά Μοντέλα που αναδιαμορφώνουν ολόκληρους Τομείς κι Αλυσίδες Αξίας. Οι Επιχειρήσεις που πραγματοποιούν αυτές τις βασικές αλλαγές μεγιστοποιούν τις μεγάλες ευκαιρίες που έχουμε τώρα γιά να προωθήσουμε περαιτέρω την Ενεργειακή Μετάβαση.

Οι προηγμένες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως το υδρογόνο, έχουν σαφές Δυναμικό: το υδρογόνο παράγει μόνο νερό ως Υποπροϊόν -σε αντίθεση με τα Ορυκτά Καύσιμα, τα οποία παράγουν πολλούς ρύπους, συμπεριλαμβανομένου του διοξειδίου του άνθρακα- κι η χρήση του αυξάνεται ήδη χάρη στη σημαντική ώθηση των Δημόσιων κ' Ιδιωτικών Επενδύσεων. Ενώ η χρήση υδρογόνου χαμηλών εκπομπών παραμένει συνολικά χαμηλή, η ζήτηση αυξάνεται, ιδίως σε Τομείς που είναι δύσκολο να μειωθούν, όπως η Ναυτιλία, η Αεροπορία κι η Βαριά Βιομηχανία.

Στην Ινδία, τρεις από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς παίκτες επιδιώκουν ενεργά το υδρογόνο, δείχνοντάς μας τι θα μπορούσε να συμβεί στη συνέχεια. Το 2022, μία Θυγατρική της Reliance Industries ανακοίνωσε μία συνεργασία με τη δανική Εταιρεία Ενέργειας Stiesdal γιά την παραγωγή φθηνότερου υδρογόνου, μέσω της Τεχνολογίας Ηλεκτρόλυσης. Με τέτοιες συνεργασίες, δεν είναι θέμα πότε, αλλά πόσο, οι Εταιρείες θα μειώσουν την Καμπύλη Κόστους για τις Ηλεκτρολυτικές Κυψέλες και γιά την παραγωγή υδρογόνου.

Η κλιμάκωση του υδρογόνου δεν θα είναι εύκολη: η χρήση του γιά την τροφοδοσία πλοίων ή τη θέρμανση σπιτιών απαιτεί τεράστιες ποσότητες καυσίμων, οι οποίες είναι τόσο καθαρές όσο κι οι μέθοδοι που το παράγουν. Καμία πτυχή της Μετάβασης στην Πράσινη Ενέργεια δεν είναι χωρίς Πρόκληση: ο Εξηλεκτρισμός απαιτεί επανεξέταση του Δικτύου κι οι μπαταρίες απαιτούν πρωτοφανή βελτίωση στον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις παγκόσμιες προμήθειες σπάνιων γαιών.

Κάθε Ενεργειακή Λύση χαμηλών και μηδενικών ανθρακούχων εκπομπών που επιδιώκουμε, θ' απαιτήσει τεράστιες αλλαγές: από Καινοτόμα Μοντέλα Χρηματοδότησης έως νέα Ρυθμιστικά Περιβάλλοντα, που υποστηρίζουν αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των Οικονομικών Τομέων.

Μας δόθηκε μία γεύση για το τι μέλλει γενέσθαι: νέες αποδόσεις θα προκύψουν με μία σειρά νέων Τεχνολογιών και Διαδικασιών με όλο και πιό γρήγορο ρυθμό. Ενώ οι επιπλοκές δεν θα εξαφανιστούν, η βασική Δέσμευση σε νέες Νοοτροπίες, Πρακτικές και Συστήματα Σκέψης θα μας βοηθήσει να διατηρήσουμε τη Δυναμική μας.

Οι Ηγέτες, οι Τεχνολόγοι κι οι Υπεύθυνοι Χάραξης Πολιτικής έχουν ό,τι χρειάζονται γιά να κινηθούν δυναμικά και να ξεπεράσουν πολλές Κλιματικές Προκλήσεις. Ήρθε η ώρα ν' αντιμετωπίσουμε πραγματικά τη μεγάλη αυτή Πρόκληση.